گیاه آویشن

گیاه آویشن گیاهی معطر، دارای خواص دارویی و درمانی بسیار زیادی می باشد. این گیاه ۳۵۰ گونه را داراست که در ایران ۱۴ گونه ی آن یافت می شود. در زبان ترکی آذربایجان به کهلیک اوتی معروف است. با تیم گل همراه باشید تا درباره این گیاه مفید بیشتر بدانیم.

معرفی گیاه آویشن

نام لاتین: (thymus (plant

نام فارسی: آویشن

نام علمی: thymes

راسته: نعناسانان

تیره: نعنائیان

بومی: مناطق کوهستانی

گیاه آویشن از کهن ترین گیاهان داروئی و ادویه ای با برگ ها و گل های کوچک می باشد. ارتفاع این گیاه بین ۲۰ تا ۵۰ سانتیمتر و دارای ریشه های مستقیم و چوبی با انشعاب های بسیاری است. در بین تخته سنگ های کوهستان تا ارتفاع ۱۲۰۰ متر می رسد و احتمال اینکه بلندتر شود نیز وجود دارد. این گیاه در شکل های وحشی به صورت بوته های انبوه در دامنه های خشک می روید. گیاه آویشن دارای گل هایی به رنگ سفید و بنفش است که مورد علاقه ی زنبورهای عسل می باشند. ریشه های چوبی این گیاه که ظاهرا خشن به نظر می رسند به آسانی در زمین های محکم داخل تخته سنگ ها وارد شده به طوریکه بیرون آوردن این گیاه از زمین کار دشواریست. به دلیل معطر بودن این گیاه، از آن به عنوان ادویه در غذا استفاده می گردد.

رنگ بنفش گیاه آویشن

رنگ سفید گیاه آویشن

آویشن به عنوان ادویه

گیاه آویشن در گلدان

بذر گیاه آویشن

گیاه آویشن

شرایط پرورش و نگهداری گیاه آویشن

• شرایط آبیاری گیاه آویشن

گیاه آویشن در مناطقی با آب و هوای نیمه خشک، گرمسیری و دمای بسیار بالا پرورش می یابد. خاک، نور و آبی که به این گیاه می رسد از جمله عوامل مهم در رشد گیاه آویشن می باشد. از حیث آبیاری گیاه آویشن نسبت به آب کم توقع است و به راحتی بی آبی را تحمل می کند. اگر این گیاه را در منزل پرورش می دهید به صورت منظم و متوسط آبیاری نمائید. توجه داشته باشید آبیاری بیش از حد سبب پوسیدگی ریشه ی گیاه می شود.

• نور مناسب گیاه آویشن

در ابتدای رشد خود به سایه علاقه ای ندارد، جهت رشد مطلوب بایستی به نور خورشید و آفتاب دسترسی داشته باشد. پیشنهاد می شود این گیاه را بر سطح شیب دار و دامنه های جنوبی کشت نمائید. در منزل نیز گیاه را در جایی قرار دهید که در معرض نور خورشید باشد. پنجره های جنوبی از بهترین مکان ها جهت رشد گیاه آویشن است.

• دمای مناسب گیاه آویشن

به طور کلی دمای مورد نیاز گیاه آویشن ۲۱ درجه سانتیگراد است. رشد گیاه آویشن و جوانه زدن آن به هوای گرم وابسته می باشد، توجه نمائید کاشت این گیاه از فصول گرم آغاز گردد، زیرا باعث رشد سریع تر آن شده و همچنین گیاه آویشن در فصول سرد از بین می رود و رشد گیاه بسیار کند پیش خواهد رفت. می توانید این گیاه را ۱۰ الی ۶۰ هفته قبل گرم شدن هوا در گلدان بکارید و پس از گرم شدن هوا بذر ها را در زمین منتقل نمائید. کاشت گیاه آویشن در مزرعه نسبت به گلخانه تاثیر بسزایی در عطر و بوی این گیاه دارد که علت آن دمای پایین مزرعه در هنگام شب می باشد.
اگر در آپارتمان اقدام به پرورش این گیاه نمودید، به دمای ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتیگراد که مناسب این گیاه می باشد. نکته حاءز اهمیت آنست که گیاه آویشن ۱۲ تا ۳۰ درجه سانتیگراد را نیز تحمل می کند.

• رطوبت مناسب گیاه آویشن

گیاه آویشن در فضای خشک عملکرد بهتری نسبت به غرقابی بودن خاک دارد. این گیاه را در زمینی که بین آب و سطح زمین فاصله ی کمی می باشد پرورش ندهید، زیرا از حساسیت بالایی نسبت به رطوبت برخوردار است.

• خاک مناسب گیاه آویشن

خاک مطلوب جهت رشد بهتر این گیاه، خاک سبک دارای ترکیبات کلسیم دار می باشد (ph بین ۴/۵ تا ۸). اگر تغذیه خاک کافی نباشد و همچنین در صورت مرطوب بودن و سنگین بودن خاک رشد گیاه به تعویق افتاده و عملکرد مناسبی نخواهد داشت. خاک از مهم ترین عوامل رشد گیاه می باشد، بنابراین توجه نمائید چه خاکی برای کاشت این گیاه انتخاب می نمائید.
مناسب ترین خاک جهت پرورش این گیاه در منزل خاکی با بافت متوسط، گنجایش مناسب، تهویه ی خوب، دارای مقادیر بالای آهک و سرشار از عناصر غذایی است.

روش های پرورش و تکثیر گیاه آویشن

1. پرورش و تکثیر گیاه آویشن از طریق بذر
2. پرورش و تکثیر گیاه آویشن از طریق رویشی

• پرورش و تکثیر گیاه آویشن از طریق بذر

به دو طریق می توان گیاه آویشن را از طریق بذر پرورش داد :

• کاشت مستقیم

بذر ها را به شکل جدا جدا در چند ردیف کاشته سپس با رویش بذر ها، بوته ها را به اندازه ی دلخواه تنک نمائید. هر هکتار زمین به ۵ تا ۶ کیلوگرم بذر احتیاج دارد. کشت مستقیم برای سطح های کوچک مناسب می باشد.

• کاشت غیرمستقیم

در این روش بذرها را با فاصله ی مناسب در عمق نیم سانتیمتری در خزانه ی هوای آزاد بکارید. جهت افزایش سرعت کاشت و یک دست بودن تراکم بذرها می توان آن هارا با نسبت یک به سه با ماسه نرم ترکیب نمائید، سپس در اواخر بهار یا اوایل پاییز پس از ریشه کن کردن علف های هرز و آبیاری منظم، نشاء ها را به زمین اصلی منتقل کنید. در این روش بذر مورد نیاز هر هکتار زمین، به ۱۶۰ تا ۲۴۰ هزار می رسد.

• پرورش و تکثیر گیاه آویشن از طریق رویشی

در این روش بوته های کاملا سالم و فاقد بیماری را از خاک بیرون آورید، سپس به چند قسمت تقسیم و در زمین بکارید.

مراحل کاشت گیاه آیشن

1. بذرها را به صورت جدا جدا در گلدانی که عمق آن نیم سانتیمتر می باشد بکارید.
2. با جوانه زدن بذرها می توانید بوته های ضعیف را به اندازه ی دلخواه تنک نمائید.
3. بایستی فاصله ی بین بذرها و نهال های آویشن ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد.
4. این بذرها در دمای ۱۲_۳۲ درجه سانتیگراد پس از یک الی دو هفته جوانه می زند.
5. پس از جوانه زدن در مقابل نور غیرمستقیم خورشید نگهداری نمائید.

اواخر اسفند و اوایل بهار مناسب ترین زمان جهت کاشت گیاه آویشن می باشد. در اواسط تابستان نیز می توانید برگ های جدید را برداشت کنید. به دلیل عطر گیاه آویشن افراد بسیاری به این گیاه تمایل دارند. علاوه بر این موضوع گیاه آویشن از زیبایی بسیاری برخوردار می باشد که می توان از این زیبایی در فضای داخلی خانه نیز بهرمند شد و از شکل ظاهری و جذاب آن لذت برد. همچنین با فروش این گیاه و خواص دارویی آن به گونه ای شغل خانگی ایجاد کرد و یا در پخت غذا از آویشن استفاده نمود.

نحوه برداشت گیاه آویشن

گیاه آویشن در سال اول فقط یکبار قابل برداشت می باشد اما در سال های آتی ۲ یا ۳ بار این عمل انجام می شود. با شروع شدن گلدهی گیاه آویشن اولین برداشت صورت می گیرد (در اواسط بهار). برداشت های بعدی در فصل های تابستان و پاییز است. گیاهانی که فاصله ی آنها با زمین ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر می باشد را برداشت نمائید. در هر زمان که لازم دانستید می توان برگ ها و گل های آویشن را برداشت و آن ها را در محیطی دارای سایه و تهویه مناسب نگهداری نمود.

تاریخ و فواصل کاشت گیاه آویشن

منطقه ی کاشت این گیاه ۴ تا ۶ سال ثابت می باشد، بنابراین کاشت این گیاه به طور مداوم امری مهم است. زمان کاشت گیاه آویشن به روش کشت و شرایط آب و هوایی محیط بستگی دارد. بذر های آویشن را در عمق کمتر از نیم سانتیمتر به فاصله ی ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر می کارند. اگر کاشت این گیاه به روش غیر مستقیم باشد بایستی فاصله ی بین ردیف ها حدودا ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر باشد و همچنین بذر را باید در گنجینه ی فضای آزاد کشت نمود. پس از اینکه بلندی نشاء به ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر رسید، به زمین اصلی منتقل نمائید و به فاصله ی ۲۰ سانتیمتر از یکدیگر در ردیف های که فاصله ی آنها نیم متر می باشد در زمین اصلی بکارید.

هرس کردن گیاه آویشن

قبل از چوبی شدن ساقه های آویشن نوک ساقه هایش را بچینید، زیرا باعث انبوه شدن گیاه می شود.

برخی از خواص دارویی و درمانی گیاه آویشن

1. با استفاده از ۴ قطره روغن آویشن و روغن زیتون می توانید یک آفت کش خانگی تهیه نمائید.
2. اسانس آویشن درد های مفصلی، روماتیسمی و عضلانی را کاهش می دهد.
3. گیاه آویشن در درمان بیماری های گوارشی و بی خوابی بی تاثیر نیست.
4. گیاه آویشن خاصیت ضد اسپاسم دارد.
5. آویشن برای چشم بسیار مفید است و سبب بهبود بینایی می شود.
6. ضد نفخ بوده، دردهای معده و روده را کاهش می دهد، اسهال و پیچش روده را نیز برطرف می کند.
7. به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده ی این گیاه جهت تهیه ی خمیر دندان و دهان شویه از این گیاه استفاده می نمایند.
8. اسانس آویشن خلط آور می باشد.
9. این گیاه اثرات ضد تشنج و ضد صرع دارد.
10. دارای اثرات ضد قارچ، ضد کرم و ضد باکتری می باشد.

آفات و بیماری های گیاه آویشن

از آفات آن می توان به کنه دو نقطه ای، دوگونه سوسک، پشه، شته آویشن، تریپس اشاره نمود. در برخی از این گیاهان بیماری پوسیدگی فوزاریومی نیز مشاهده شده است.

به دلیل کاربرد این گیاه در پخت و پز و دمنوش ها توصیه می شود از پاشیدن سم بر روی گیاه آویشن خودداری نمائید، زیرا به طور کلی مبتلا شدن این گیاه به آفت و بیماری بسیار کم است و در برابر آن ها مقاوم می باشد.

آفت گیاه آویشن

پوسیدگی گیاه آویشن

جمع آوری شده توسط تیم گل