گل ماهور

گل ماهور از گل هایی است که خواص دارویی و درمانی بسیاری دارد و از گذشته های دور به عنوان دارویی جهت بیماری های تنفسی از جمله آسم، گلو درد، بیماری های ریوی و … شناخته شده است. جهت اطلاعات بیشتر در مورد خاصیت های این گل با تیم گل همراه باشید.

معرفی گل ماهور

نام لاتین: Verbascum

نام فارسی: گل ماهور، خرگوشک یا بوصیر

نام علمی: Verbascum

راسته: نعناسانان

تیره: گل میمونیان

بومی: منطقه ی آسیا، اروپا، مدیترانه، غرب و شمال غربی ایران

نام دیگر گل ماهور، خرگوشک می باشد. این گل خاصیت های درمانی و دارویی بسیاری دارد. دارای رنگ های سفید، ارغوانی، زرد و قرمز می باشد که جلوه ی زیبایی به محیط می دهد. طول گل های ماهور ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر هستند که به شکل خوشه ای پدید می آید. بذر این گل ها عمری کوتاه دارد، ریشه ی آن با ضخامت و مخروطی شکل می باشد که دارای شاخه های کمی می باشد. ساقه ی این گل مستقیم و T شکل است که به هنگام گلدهی محکم و چوبی می شود. رویش در گیاهان دو ساله ابتدا در برگ های طوقه ای می باشد، شکل آن ها بیضی و دندانه دار و طول آن ها نیز به ۴۰ سانتیمتر می رسد. پس از گذشت سال اول رویش گل به سمت ساقه رفته و برگ ها به طور متناوب بر روی ساقه قرار می گیرند.
گل ماهور دارای ۳۶۰ نوع می باشد که حدود ۴۰ نوع آن در ایران یافت می شود و تعدادی از آن ها بومی ایران می باشند. تعداد زیادی از گونه های گل ماهور دوساله می باشند و تعداد کمی یکساله، چندساله یا بوته ای سبز یا نیمه سبز هستند.
برگ های بالایی گل ماهور دارای دمبرگ های کوتاهی می باشد در صورتیکه قسمت های پایینی دارای دمبرگ های بزرگی به طول ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر می باشد. سطح برگ ها شیار های بسیاری دارد و ناصاف است. در قسمت های زیرین برگ، رگ برگ های اصلی و فرعی به راحتی مشاهده می شود. طرفین این رگ برگ هااز کرک های ستاره ای شکل پوشیده شده است. ساقه های گل ماهور ممکن است ساده و بدون شاخه باشد. طول ساقه های گل دهنده ی آن بین ۳۰ تا ۸۰ سانتیمتر متغیر است. گاهی در نواحی زیرین ساقه های گل دهنده منشعب شده و ساقه های بسیاری بوجود می آورد. روی ساقه ها گل هایی به رنگ زرد به شکل خوشه ای رشد می کنند که قسمت های بیرونی آن ها کرک دار و قسمت های درونی آن صاف می باشد.
گلدهی این گل از اوایل خرداد آغاز می شود و تا ماه شهریور ادامه دارد. دارای میوه هایی کپسول مانند، درون آن دانه های ریز بسیاری است که پس از رسیدن میوه و باز شدن آن ها به زمین میریزد. این بذر ها به رنگ قرمز می باشند و وزن آنها ۰/۰۸ و ۰/۸ گرم است.
به طور کلی اکثر گونه های این گیاه به مناطق خورشیدی و خاک های سبک شنی نیازمند می باشد. در برابر سرما مقاوم، برگ های طوقه ای این گیاه درجه حرارت صفر را نیز تحمل می کند. خاک های رسی و متراکم مناسب این گل نمی باشند. سلول های ریشه ی گل ماهور توانایی جذب آب در عمق زمین را دارد و به راحتی می تواند خشکی خاک را تحمل کند. بذ رها در دمای ۸ تا ۱۰ درجه سانتیگراد قادر به جوانه زنی می باشند. مقدار کمی رطوبت برای این گل مناسب است.

رنگ قرمز ماهور

رنگ زرد ماهور

رنگ ارغوانی ماهور

رنگ سفید ماهور

شرایط حفظ و نگهداری گل ماهور

• شرایط آبیاری گل ماهور

سلول های ریشه ی این گل قدرت جذب بالای آب را دارد و به راحتی می توانند خشکی را تحمل کنند.

• نور مناسب گل ماهور

در طول دوران رشد به منطقه ای آفتابی و خورشیدی نیاز دارد.

• دمای مناسب گل ماهور

دمای مورد نیاز این گل جهت رشد و جوانه زنی ۸ تا ۱۰ درجه سانتیگراد می باشد.

• رطوبت مناسب گل ماهور

گل ماهور به رطوبت زیادی احتیاج دارد، رطوبت کافی نه فقط برای رشد این گیاه لازم است بلکه در افزایش کمیت و کیفیت مواد تشکیل دهنده ی گل ماهور موثر است.

• خاک مناسب گل ماهور

خاک هایی مانند رسی و متراکم جهت رشد این گیاه مناسب نمی باشد. از خاک های سبک شنی استفاده نمایید. در فصل پاییز بعد از کوددهی مورد نیاز این گل (کود حیوانی یا شیمیایی) بایستی شخم زنی به صورت عمق دار انجام شود. در پایان زمستان زمین را مسطح نمایید و جایگاه خاک را جهت کاشت این گل آماده نمایید.

• کوددهی مناسب گل ماهور

این گل جهت رشد به خاک فقیر قانع می باشد یعنی در این خاک باز هم به رشد خود ادامه می دهد اما وجود عناصر غذایی مناسب بازخورد گل را افزایش می دهد. کودهای حیوانی جهت نتیجه ی مطلوب گل ماهور کاربرد مفیدی دارد.

ترکیبات شیمیایی گل ماهور

مواد تشکیل دهنده ی این گل شامل ترکیبات قندی (۱۰ تا ۱۱ درصد)، ساپونین (۷/۴ درصد)، کاتنوئید (بتاکاروتن و کروکسین)، موسیلاژی (۳درصد) و فلاونوئیدها (هسپریدیدن، ورباسکوزید) می باشد.

روش های پرورش و تکثیر گل ماهور

• پرورش و تکثیر گل ماهور تنها از طریق بذر و به شکل مستقیم می باشد.

بذر این گل به شکل ردیفی کاشت می شود. بعد از کاشت بذر غلطک کشی بر روی سطح خاک جهت تراکم بخشیدن به لایه ی سطحی خاک و سرعت بخشیدن به جوانه زنی گل لازم است. بذر های کاشت شده در فصل پاییز پس از گذراندن دوره ی سرما در اوایل فصل پاییز در اوایل فصل بهار شروع به سبز شدن می کنند. پس از سبز شدن بایستی بوته ها را تنک کرد. زمان مناسب جهت کاشت گل ماهور پایان پاییز و یا اوایل بهار ( آبان یا فروردین) می باشد. بین ردیف های کاشت بایستی فاصله ی ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتری حتما رعایت شود. بذر را در عمق ۰/۵ تا ۱ سانتیمتری بکارید. ۱/۵ تا ۲ کیلوگرم بذر برای هر هکتار مناسب می باشد. اگر هدف از کشت این گل تنها برداشت بذر می باشد بایستی برداشت گل ها را انجام نداد. بذر های این گل به طور همزمان نمی رسند ابتدا به اطراف و بر روی زمین می ریزند. بذر این گل را در دو مرحله برداشت نمایید، در مرحله ی اول زمانی که یک سوم بذر ها رسیدند باید ساقه های گل دهنده را جدا نمایید و در مکانی مناسب جهت خشک شدن قرار دهید، در مرحله ی بعد پس از خشک شدن و تمیز کردن بذر ها، آن ها را بسته بندی کنید.

خواص دارویی و درمان

• برطرف کننده ی بد خوابی

دمنوش گل ماهور مانند یک آرامبخش طبیعی است و باعث آرام شدن اعصاب می شود.

• درمان بیماری های تنفسی

چای گل ماهور مشکلاتی از جمله گلودرد، سرفه خشک و برونشیت را برطرف می کند. همچنین برگ گل این گل سبب خارج شدن مخاط گلو می شود. برخی جهت بهبود بیماری های ریوی خود از سیگار برگ گل ماهور استفاده می نمایند.

• درمان عفونت های گوش

دمنوش این گل دارای خاصیت نرم کننده و رطوبت بسیار خوبی می باشد و باعث درمان بیماری های عفونی می شود.

• ضدعفونی کننده

با استفاده از روغن گل ماهور عفونت های بیرونی و درونی بدن را درمان نمایید. مانند عفونت در گوش، دستگاه ادراری، کلیه و روده بزرگ. جهت درمان بیماری های پوستی نیز می توان از روغن این گل بهره مند شد.

• درمان بورسیت به وسیله ی گل ماهور

بورسیت کیسه های بافت ظریفی در اطراف مفاصل می باشند که حرکت تاندون ها را راحت تر می نماید. التهاب بورس مانع حرکت تاندون ها به خصوص در نواحی شانه، آرنج و ران می شود. جهت درمان این مشکل از خواص گل ماهور استفاده نمایید. این گل به دلیل خاصیت های ضد التهابی اش باعث تسکین درد های مفاصل می شود. به وسیله ی یک پارچه و آغشته کردن آن به روغن این گل و ماساژ دادن ناحیه ی درد، مشکلات ناشی از این التهاب را کاهش دهید.

خواص جوشاندنی های گل ماهور

• رفع یبوست و اسهال
• درمان آسم
• برطرف کننده ی استرس و کم خونی
• نرم و مرطوب کردن پوست
• آب این گل و پودر تهیه شده از این گل در درمان زگیل مفید است.
• از روغن این گیاه جهت رفع عفونت های میکروبی استفاده می نمایند.
• درمان عفونت های ادراری
• درمان تب یونجه
• از بین بردن کرم های روده
• بهبود عملکرد غده ی تیروئید
• این گیاه آرامبخش قوی، تسکین دهنده ی حالت های عصبی، رفع اختلال ضربان قلب و ناراحتی های معده می باشد.
• بهبود مشکلات گوارشی
• حاوی ویتامین های A و C، کلسیم، منیزیم، کبالت، فسفر، نیاسین، سیلیکون و سدیم است.

آفات و بیماری های گل ماهور

لار، شته و گونه ای پروانه که از ریشه تغذیه می کنند از آفت های این گل می باشند. جهت از بین بردن این آفت ها از آفت کش ها استفاده نمایید.

آفت ماهور

آفت ماهور

جمع آوری شده توسط تیم گل