گل سلوی

گل سلوی یا مریم گلی از گیاهای دارویی بسیار مفیدی می باشد که خواص فراوانی نیز دارد. از روزگاران کهن به عنوان گیاه طبی در یونان و روم از این گل بهره مند می شدند. با تیم گل همراه باشید.

معرفی گل سلوی

نام لاتین: Salvia splendens

نام فارسی: مریم‌گلی، سلوی زینتی، سلوی قرمز

نام علمی: Salvia splendens

راسته: نعناسانان

تیره: نعنائیان

بومی: برزیل و مناطق معتدل ایران

انواع یک ساله و چند ساله دارد که برخی انواع یک ساله آن را می توان در شرایط مساعد چند سال نگهداری کرد. سلوی دارای برگ های متقابل پهن قلبی شکل با حاشیه دندانه دار و نوک تیز است. گل های آن خوشه ای بوده و مانند یک چتر بالای بوته را پر می کند. گل ها دارای دو لب بوده که لب بالایی برافراشته و هود مانند است و لب پایینی دارای دو دندانه بوده و گسترش بیشتری دارد. گاهی کاسه گل رنگی و لوله ای تا زنگوله ای یا قیفی شکل می باشد. براکته های رنگی برگ مانند اغلب تخم مرغی شکل هستند. در تمام طول سال برگ دارد ارتفاع گیاه در انواع مختلف آن از ۱۵ تا ۹۰ سانتیمتر متغیر است. از گونه های معروف آن که اکنون رایج است Splendens می باشد که به آن Scarlet sage گویند و اکثر ارقام آن قرمز مایل به نارنجی هستند ولی ارقام ارغوانی، صورتی و سفید نیز دارد. در ایران نوع وحشی آن وجود دارد. از گونه های چندساله آن می توان Scarlea را نام برد. معمولا گیاه سلوی را علاوه بر اینکه در باغچه، حاشیه دیوارها می کارند، در گلدان برای گیاهان آپارتمانی هم کاشته می شود. این گیاهان در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری می توانند به صورت گیاهانی چند ساله، رشد و نمو داشته باشند و در مناطق معتدله به صورت گیاهانی یک ساله کاشته می شوند و با شروع فصل سرما از بین می روند. گل سلوی یا همان مریم گلی در فرهنگ های متفاوت به عنوان یک گیاه دارویی شناخته می شود و بعضی از انواع آن به عنوان داروی گیاهی کاشت می شود.

گلدهی آن از تابستان تا پاییز ادامه دارد. ارقام پا کوتاه آن گل بیشتری تولید می کنند و به همین دلیل از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

خواص گل سلوی یا مریم گلی

• ضد پیری
• تونر پوست های چرب
• درمان مشکلات پوستی
• درمان ریزش مو، داشتن موهایی براق، تقویت و تیره کردن مو
• ویژگی های ضد التهابی
• درمان عرق کردن بیش از حد
• درمان سو هاضمه و عدم هاضمه
• درمان گلو درد
• برای سلامت دندان
• درمان آسم
• پیشگیری از دیابت
• درمان افسردگی
• فواید قلبی عروقی
• مفید برای قلب
• درمانی طبیعی برای از بین بردن سلولیت
• چای مریم گلی برای درمان سرفه، تسکین علائم یائسگی و تنظیم کلسترول

دمنوش گل سلوی

گونه های مهم

به طور کلی گل های سلوی دارای دو نوع می باشند:

یک نوع از این گیاه بیشتر کاشت و کار می شود و در مناطقی که دمای هوا بیشتر از ۴ درجه باشد به صورت گیاهان چند ساله و اگر دمای هوا پایین تر باشد به عنوان گیاهی یک ساله کاشت می شود. این نوع از مریم گلی به عنوان زینتی کاشته می شود و با کمک اصلاح ژنتیکی به رنگ های دیگری مانند صورتی و بنفش تبدیل شده است. در اواخر تابستان تا اواسط پاییز گل می دهد.
نوع دیگر این گیاه به عنوان سلوی باغی دائمی می باشد و ساقه های چوبی با برگ های خاکستری رنگ همراه با گل های آبی و بنفش می باشد و برای مصرف دارویی در علم سنتی کاشته می شود. از نظر شکل ظاهری هم با دیگر گونه آن تقاوت دارد.

• Splendens
  چند ساله، گل آذین آن سنبله انتهایی است و گل های لوله ای شکل و قرمز رنگ و براکته ها نیز قرمز است. دارای ارقامی به رنگ های بنفش، صورتی و سفید نیز می باشد.

• Coccinea
  یک ساله یا چند ساله، دارای برگ های قلبی شکل دندانه دار و گل های قرمز است که روی سنبله انتهایی نازکی تشکیل می شوند.

• Officinalis
  چند ساله همیشه سبز و دارای برگ های بیضوی گردآلود و معطر و به رنگ سبز مایل به خاکستری است. در بعضی ارقام برگ ها ابلق است.

• Farinaceae
  چند ساله بوده که به صورت یک ساله پرورش داده می شود. دارای ساقه های آرد آلود بوده و سطح زیرین سفید و مو دار است. در این گونه گل ها متراکم و کرک آلود هستند. خوشه گل از گل های کوچک به رنگ آبی یا سفید تشکیل شده است.

شرایط حفظ و نگهداری گل سلوی

• شرایط آبیاری گل سلوی

این گیاه نسبت به میزان آبیاری حساس می باشد و آبیاری زیاد و کم به گل ها آسیب می رساند. در زمان جوانه زدن بذرهای این گل ها نیاز به رطوبت خاک می باشد ولی بعد از جوانه زدن، هر زمان که خاک گیاه خشک شود باید گیاه را آبیاری کنید. اگر آبیاری گل ها کم باشد و خشکی بیش از حد خاک احساس شود، گلدهی گیاه کم می شود. گیاهان بزرگ تر و بالغ می توانند خشکی خاک را تا حدی تحمل کنند، ولی اگر آبیاری به صورت منظم انجام شود گیاه بهترین رشد را خواهد داشت. آبیاری بیشتر از اندازه گیاه، باعث زردی برگ ها، پوسیدن ساقه ها و ریزش گل هایش می شود. در نهایت اگر آبیاری به صورت درست انجام نشود گیاه از بین می رود.

• نور مناسب گل سلوی

ویژگی سلوی این است که اکثر ارقام آن را می توان همانند دیگر گیاهان تیره ی نعناع در نقاط نیم سایه مثل زیر درختان در باغ ها کشت نمود. البته کشت آن در محل های آفتاب گیر نیز مشکل ایجاد نمی کند. گل های سلوی از گیاهان چند ساله می باشد که نیاز شدیدی به نور آفتاب دارند و خواهان روزهای بلند و تقریبا ۱۴ ساعت نور آفتاب می باشند. به طور کلی به ۶ تا ۸ ساعت نور آفتاب نیازمند است. در هر مکانی که تابستان کمی گرم داشته باشد و صبح ها بر روی گیاه آفتاب بتابد و بعد از ظهرها هم سایه بر روی گیاه باشد، در این شرایط بهترین رشد را خواهد داشت.
اگر این گیاه را در منزل پرورش می دهید آن را در جوار پنجره جنوبی قرار دهید جاهای کم نور باعث می شوند که این گیاه علفی، کم رنگ شود و یا اینکه اصلا گلدهی نداشته باشد و یا اینکه به بیماری های قارچی گرفتار شود.

• دمای مناسب گل سلوی

این گیاه دمای پایین تر از ۱۰ درجه سانتیگراد را تحمل نمی کنند و در دمای پایین تر از ۴ یا ۵ درجه سانتیگراد از بین می رود. گرمای بیش از اندازه و آفتاب بیش از حد باعث کم شدن گلدهی گیاه می شود. بهترین مکان برای گیاه سلوی، مکانی می باشد که با وجود گرمای روز از سایه بعد از ظهر هم برخوردار باشد.

• رطوبت مناسب گل سلوی

همانطور که در قسمت آبیاری گل گفته شد، این گیاه به هنگام جوانه زنی به رطوبت احتیاج دارد اما پس از گذشت این دوره رطوبت متوسط برای این گیاه لازم است. خشکی کم را نیز می تواند تحمل کند اما نباید این خشکی به درازا کشیده شود و پس از مشاهده خشکی سطح خاک آبیاری نمایید.

• خاک مناسب گل سلوی

نیاز به خاک غنی دارد اما نیتروژن زیاد باعث کاهش گلدهی و افزایش رشد رویشی می شود. خاک مناسب برای کاشت این گیاه باید به صورتی باشد که شوری نداشته باشد، زیرا این گیاه به شوری خاک بسیار حساس است. هیچ گاه تا زمان رشد کامل و قوی شدن ریشه های این گیاه اقدام به کوددهی نکنید و یا اگر قصد کوددهی داشته باشید باید از دوز پایین استفاده کنید.

• کوددهی مناسب گل سلوی

اگر خاک مناسب برای کاشت باشد و ترکیبی از مواد ارگانیک مثل خاک برگ و کود پوسیده دامی باشد دیگر نیازی به کوددهی نمی باشد. اگر احساس کردید که خاک فقیر از مواد مغذی می باشد، در این صورت مقدار بسیار کمی کود به آن بدهید.

هرس کردن گل سلوی

در مرحله اول رشد ساقه اصلی گیاه را سرزنی کنید، تا باعث شود که ساقه های اطرافش تحریک به رشد شوند و پر پشت تر شوند و تعداد ساقه هایی که گل می دهند بیشتر بشود. بهترین زمان برای انجام این کار اوایل تابستان می باشد. دیگر اینکه اگر بر روی گیاه شاخه خشک شده ای را مشاهده کردید باید آن را از ساقه اصلی جدا کنید و گل های پژمرده شده را هم از روی ساقه جدا کنید.

روش های پرورش و تکثیر گل سلوی

1. پرورش و تکثیر گل سلوی از طریق بذر
2. پرورش و تکثیر گل سلوی از طریق تقسیم بوته

• پرورش و تکثیر گل سلوی از طریق بذر

در افزایش به وسیله بذر کاشت آن به صورت نشایی است چون بذر کاری مستقیم گل دهی را به تاخیر می اندازد. تندش بذر نسبتا کند بوده و ۱۰-۱۵ روز طول می کشد. بذر کاری ۶ تا ۸ هفته قبل از انتقال نشاء در شاسی انجام می شود. برای پرورش در گلدان ابتدا نشاء های دارای دو برگ حقیقی به گلدان های ۷/۵ سانتیمتر و سپس ۱۵ سانتیمتری و با افزایش رشد در نهایت به گلدان های ۳۰ سانتیمتری منتقل می شود. با ظهور اولی ساقه گل دار سر برداری لازم است. ۳/۵ تا ۴ ماه بعد از کاشت بذر به گل می رود.
توجه: برای کاشت بذر این گل ها، خاک کاشت را با کوکوپیت و پیت ماس مخلوط کنید. توجه داشته باشید که این گیاه به شوری خاک حساس می باشد. بعد از کاشت بذرها، روی آن ها را پرلیت و یا ورمیکولیت معدنی بریزید. این مواد باعث می شوند که رطوبت برای بذرها حفظ شود. این رطوبت فقط در زمان جوانه زدن بذرها نیاز می باشد و رطوبت بیش از اندازه برای رشد گیاه مضر می باشد و باعث ایجاد بیماری های قارچی می شود.

بذر گل سلوی

• پرورش و تکثیر گل سلوی از طریق تقسیم بوته

در این روش، بوته هایی را که ۳ تا ۴ سال از عمر آنها می گذرد، از زمین اصلی خارج می کنند. هر یک از بوته ها را به ۳ تا ۴ قطعه تقسیم و سپس آنها را در زمین اصلی کشت می کنند. از آنجا که تقسیم بوته مریم گلی وقت گیر است و هزینه زیادی در بر دارد، بسیار کم و فقط در مقیاس کم کشت مورد استفاده قرار می گیرد.

تقسیم بوته گل سلوی

آفات و بیماری های گل سلوی

• از بیماری های قارچی این گیاه می توان به لکه برگی ها، سفیدک پودری، سوختگی بوترتیس و بوته میری ها اشاره کرد.
• آفاتی همچون تریپس، کنه، شته، شپشک آرد آلود و مگس سفید گل خانه ممکن است که این گیاه را گرفتار کند. یکی از شرایطی که ممکن است، گیاه به این بیماری گرفتار شود، خیس شدن برگ ها در حین آبیاری و یا قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض سایه می باشد.

جمع آوری شده توسط تیم گل