گیاه زاموفیلیا

تیم گل در این مقاله قصد دارد تا برای شما همراهان همیشگی، درباره یکی از گیاهان محبوب، گیاه زاموفیلیا ، شرایط نگهداری، راه های تکثیر آن و تمامی نکاتی که نگهدارندگان این گیاه آپارتمانی نیاز به دانستن آن دارند، توضیح دهد.

 

معرفی زاموفیلیا

نام لاتین : Zamioculcas zamiifolia

نام فارسی : جواهر زنگبار

راسته : قاشق‌ واش ‌سانان

تیره : گل ‌شیپوریان

بومی : شرق آفریقا، از جنوب کنیا تا شمال شرقی آفریقای جنوبی

گیاه زاموفیلیا یکی از محبوب ترین و جدیدترین گیاهان آپارتمانی است که امروزه بسیاری از مردم در آپارتمان خود از آن مراقبت می کنند. گیاه زاموفیلیا همواره جزء یکی از پیشنهاد های جدید تولید کنندگان به مشتری هاست.
این گیاه با نام ZZ در دنیا شناخته شده است. از لحاظ ظاهری شباهت هایی به گیاه cycad – furfuracea Zamia دارد، پایه های ساقه این گیاه متورم و به رنگ سبز تیره می باشد و برگ های آن به صورت طبیعی براق هستند. همچنین بهتر است با شستن و تمیز کردن برگ ها براقی آن ها را حفظ نمود و از راه های غیر طبیعی مانند پاشیدن اسپری براق کننده بر روی آنها خودداری کرد.

همه ی گیاهان در محیط های خارج از گلخانه، رشد کندی دارند؛ اما گیاه زاموفیلیا از این قانون پیروی نمی کند. این گیاه به راحتی میتوان تکثیر کرد اما به آرامی پیشرفت می کند. می توان از برگ گیاه قلمه گرفت.  بعد از کندن برگ آن و قرار دادن آن در پرلیت و  ماسه و یا پیت ماس وماسه می توان آنها را ریشه دار کرد.  از آنجایی که این گیاه در گروه گیاهان دارای پیاز است، تشکیل پیاز به جوانه زدن سریع آن کمک به سزایی خواهد کرد. شکل گیری پیاز زاموفیلیا و جوانه زدن ریشه های آن دو الی سه ماه زمان خواهد برد ولی سپس شاهد رشد سریع آن خواهیم بود.
نکته حائز اهمیت آن است که برگ این گیاه بعد از کاشته شدن ابتدا خراب می شود و سپس پیاز آن تشکیل شده و رشد می کند. در هنگام خراب شدن برگ، آن را دور نریزید و تا تشکیل پیاز صبر کنید.

 

 

هشدار : همه ی قسمت های گیاه زاموفیلیا سمی می باشد. آن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود در منزل دور نگه دارید.

به دلیل سمی بودن گیاه زاموفیلیا، حشرات و آفات به آن حمله نمی کنند و به سم پاشی نیز احتیاج ندارند که این خود یکی از مزیت های نگهداری از این گیاه می باشد. اما به خاطر داشته باشید که گیاه زاموفیلیا را در مهد کودک ها و مکان هایی که بچه های کم سن و سال در آنجا زندگی می کنند نگهداری نکنید. هرچند که برخورد دست با این گیاه خطرناک نمی باشد و فقط بلعیدن آن مشکل زا خواهد بود.

 

گیاهانی مانند سانسوریا و اسپیدیسترا همسایگانی مناسبی برای زاموفیلیا هستند، چرا که روش های تکثیر و نگهداری آن ها تقریبا یکسان می باشد و هر سه در نور کم رشد خوبی خواهند داشت.

 

 

 

شرایط پرورش و نگهداری گیاه زاموفیلیا

 

• شرایط آبیاری

رابطه این گیاه با کم آبی بسیار خوب است و مقاوت بالایی در مقابله با خشکی داراست. اما از طرفی دیگر آبیاری نامنظم میتواند باعث خراب شدن این گیاه مقاوم شود. به خاطر داشته باشید که هنگامی که آب گلدان کاملا خشک شد، آن را دوباره آبیاری کنید و هیچگاه آن را مرطوب نگاه ندارید. اگر زاموفیلیا را خشک نگاه دارید طول عمر آن را افزایش می دهید و اگر بیش از اندازه به آن آب دهید باعث زرد شدن و پوسیدگی پیاز و ریشه های آن خواهید شد. بنابراین از سیراب کردن آن خودداری نموده و فقط به اندازه ی رفع عطش آن آبیاری را انجام دهید. حتی برخلاف برخی از کاکتوس ها نیز که نیاز به آب فراوان دارند، زاموفیلیا را هرگز نباید سیراب کرد، زیرا باعث خرابی آن خواهد شد.

 

 

 

• ارتفاع زاموفیلیا

ارتفاع این گیاه با رشد آهسته ای که دارد، در داخل منزل تا ۳ متر می رسد، که میزان آن در زیستگاه بومی خود بسیار بلندتر می باشد.

 

 

 

• میزان نور مناسب برای پرورش زاموفیلیا

گیاه زاموفیلیا از آن دسته گیاهانی می باشد که در سایه رشد خوبی دارد البته کمی نور برای آن طراوت و شادابی به دنبال خواهد داشت. اما همانند آبیاری، نور دهی به این گیاه باید به اندازه و منظم صورت بگیرد. به عنوان مثال در گلخانه ها نوردهی به گیاه زاموفیلیا یک روز خاص در هفته انجام می شود که گیاه آن را به مدت یک هفته ذخیره کرده و باعث مقاوم شدن آن در برابر بیماری ها می شود. از طرف دیگر این نوردهی سبب براق تر شدن برگ های زاموفیلیا و رشد ۱.۵ برابر آن می شود. باید این نکته را مد نظر داشت که نور مستقیم آفتاب برای این گیاه بسیار مضر است و باید از تابش مستقیم نور آفتاب به آن جلوگیری کرد.

 

 

 

• دمای مناسب زاموفیلیا

دمای ۱۵ درجه سانتیگراد حداقل دمای مناسب و دمای بین ۱۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد بهترین دما برای رشد زاموفیلیاست. برگ های این گیاه در دمای کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد بسیار کمرنگ می شود و در دمای صفر درجه سانتیگراد به طور کامل از بین خواهد رفت. هر چه در طیف دمای مناسب برای زاموفیلیا به دمای ۲۶ درجه سانتیگراد نزدیک تر شویم، برگ های این گیاه بهتر و سریعتر رشد خواهند کرد. علت اصلی مناسب نبودن دمای پایین برای این گیاه آنست که، در دمای پایین ( نزدیک به ۱۵ درجه سانتیگراد) جذب آب موجود در خاک پایین آمده و این امر سبب از بین رفتن گیاه می شود، همانطور که دمای بالا نیز باعث پوسیدگی آن خواهد شد.

 

 

 

• رطوبت مورد نیاز زاموفیلیا

رطوبت، محیط مناسبی را برای رشد زاموفیلیا فراهم می سازد. میزان رطوبت معمول برای نگهداری این گیاه ۵۰ درصد می باشد که می توان با قرار دادن یک تشت آب در کنار آن، این رطوبت را برایش فراهم ساخت. همچنین می توان در مواقع گرم سال با غبارپاشی، این میزان رطوبت را ایجاد نمود.

 

 

 

 

• خاک مناسب زاموفیلیا

خاک های سبک همراه با زهکشی مناسب برای زاموفیلیا عالیست، چراکه آب زیادی که  ممکن است در نتیجه آبیاری غلط در خاک جمع شده و باعث پوسیدگی ریشه ها و ساقه های زیرزمینی زاموفیلیا شود دفع می شوند . خاک های ترکیبی متنوع مناسبی برای گیاه زاموفیلیا در بازار موجود می باشد. یکی از ترکیب های مناسب عبارت است از: خاک معمولی + خاک برگ + شن  یا کوکوپیت + پرلایت+ شن.

 

تعویض گلدان زاموفیلیا

چه موقعی باید گلدان زاموفیلیا را تعویض کرد؟ هنگامی که ریشه های گیاه را از منافذ زیر گلدان مشاهده نمودید، موقع مناسبی برای تعویض گلدان است. تنها تهیه یک گلدان با یک سایز بزرگ تر از گلدان قبلی برای تعویض آن کفایت می کند، این امر موجب می شود تا ساقه و برگ رشد خوبی داشته باشند، زیرا گلدان خیلی بزرگ تر گیاه را وادار به رشد سریع و بیهوده ریشه ها برای پر کردن فضای خالی گلدان می کند. همچنین بهترین زمان برای تعویض گلدان گیاه زاموفیلیا اوایل فصل بهار می باشد.
همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که با استفاده از چند تکه سنگ کوچک و یا تکه های کوچک سفال شکسته بر روی منافذ کف گلدان، به زهکشی بهتر آن کمک کنید

 

 

 

• تغذیه و کود مناسب زاموفیلیا

گیاه زاموفیلیا برای تغذیه به فسفر و پتاس فراوان احتیاج دارد. کودهای فسفردار سبب رشد سریع ریشه های زاموفیلیا و همچنین ساقه های زیرزمینی آن می شود و افزایش برگ های آن را نیز به دنبال خواهد داشت. شما می توانید از کودهایی مانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید.

 

 

 

 

نکاتی درباره هرس کردن زاموفیلیا

هرس سالیانه سبب سرحال شدن و شادابی زاموفیلیای شما خواهد شد، هرچند این امر اختیاری است. به خاطر داشته باشید که شما باید برگ های زرد شده و به اصطلاح سوخته ی گیاه و همچنین ساقه های پوسیده شده را هرس نمایید تا سایر بخش ها از این آسیب ها در امان بمانند.

 

 

 

 

در ادامه تیم گل برای شما روش های تکثیر زاموفیلیا را به طور کامل شرح خواهد داد.

 

روش های تکثیر زاموفیلیا

1.  تکثیر از طریق ریزوم ها ( ساقه های زیرزمینی)
2. تکثیر از طریق ساقه ها
3. تکثیر از طریق برگ ها

 

•  تقسیم از طریق ریزوم ها ( ساقه های زیرزمینی)

ابتدایی ترین و آسان ترین راه برای تکثیر زاموفیلیا همانند بقیه گیاهان، تکثیر ریشه های این گیاه می باشد.
برای این کار گیاه را از داخل گلدان بیرون آورده، سپس ریزوم های آن را با یک چاقوی تیز جدا نموده و به چندین قسمت تقسیم می کنیم، به طوریکه هر یک از قسمت ها دارای ریزوم و شاخه باشند.
باید توجه داشته باشید که به ریزوم ها آسیبی وارد نشود.
یک گلدان زهکشی شده و مناسب کاشت تهیه و ریزوم را داخل آن قرار می دهیم و اطراف آن را با خاک مناسب پر می کنیم.
فقط ۱۰% امکان به ثمر نرسیدن این ریزوم وجود دارد.

 

 

 

 

• تقسیم از طریق ساقه ها

روش نامتعارف تکثیر زاموفیلیا، تکثیر آن از طریق ساقه گیاه می باشد. روشی بسیار زمان بر است که برای ریشه دادن ساقه ها باید صبر زیادی داشت.
ابتدا می بایست چند ساقه از آن را جدا نمود. ساقه های خیلی بلند برای این کار گزینه مناسبی نیستند. پس از آن برگ هایی که در نیمه بالای قلمه وجود دارند را جدا کنید؛ این امر سبب می شود تا گیاه بیشتر انرژی خود را صرف ریشه زدن کند. برگ های جدا شده را از طریق تکثیر برگ، قلمه خواهیم زد که در ادامه آن را شرح خواهیم داد.
ساقه های جدا شده را داخل آب گذاشته و در یک محیط گرم و در راستای نور مستقیم آفتاب قرار می دهیم. نیازی به پر کردن آب ظرف نیست و هفته ای ۲ بار آب را تعویض می کنیم و حتما باید قبل از گذاشتن قلمه ها در ظرف، آب را به دمای محیط برسانید.
پس از سپری شدن ۶ الی ۹ ماه قلمه ها ریشه میزنند و اکنون می توان قلمه ریشه دار را بطور مستقل درون یک گلدان مناسب کاشت.

 

 

 

 

• تقسیم از طریق برگ ها

یکی دیگر از روش های تکثیر گیاه زاموفیلیا، تکثیر از طریق برگ های آن است که این روش نیز روشی زمان بر می باشد و حدود ۱ سال بطول می انجامد.
برای این کار برگ ها را از محل اتصالشان به ساقه برش میدهیم.
سپس آن ها را درون خاک ترکیبی مناسب که پیش تر درباره آن صحبت کردیم قرار میدهیم.
در این روش می توان روی برگ ها را با یک پلاستیک شفاف پوشانید، این امر موجب نگهداری و ماندگاری رطوبت و در نتیجه رشد بهتر و سریع تر قلمه ها می شود.
پس از گذشت حدودا ۶ و یا ۷ ماه در قسمت های پایینی برگ ها، غده هایی شکل خواهد گرفت که درون خاک رشد می کنند.
بعد از گذشت ۶ ماه دیگر، برگ های جدید رشد خواهند کرد و شما می توانید آن زمان برای گیاه گلدان جدیدی تهیه نمایید.

 

 

 

 

آیا زاموفیلیا گل می دهد؟

گیاه زاموفیلیا خیلی به ندرت گل می دهد. این گیاه برای گلدهی به شرایط ایده آلی احتیاج دارد. در صورت فراهم نمودن شرایط، زاموفیلیای شما در فصل تابستان، گل های سفید رنگی که شبیه به گل های گیاهان آراسه ( اسپادیکس) خواهد داد.

 

 

 

بیماری های زاموفیلیا

با وجود سمی بودن این گیاه که به آن اشاره کردیم و مشکلات و بیماری های کم این گیاه، اما همانطور که گفته شد آبیاری زیاد سبب مرگ آن خواهد شد.
با افزایش سن زاموفیلیا، برگ هایی که در پایین آن قرار دارند زرد شده و میریزند، که امری طبیعی است. اما ریزش و زردی بیش از اندازه برگ های گیاه حاکی از آبیاری بیش از اندازه شماست. همچنین قهوه ای شدن برگ ها نیز یکی دیگر از آسیب های آبیاری بیش از اندازه زاموفیلیاست.
از طرف دیگر، خشکی و رطوبت پایین سبب قهوه ای شدن نوک برگ های این گیاه می شود، که باید رطوبت محیط را در این موارد افزایش داد.

 

 

 

جمع آوری شده توسط تیم گل