گیاه آلوئه ورا

همه ی ما با گیاه آلوئه ورا آشنا هستیم و از آن برای مصارف دارویی استفاده می نماییم. در این مقاله طریقه نگهداری این گیاه را در محیط آپارتمان به طور کامل برای شما همراهان همیشگی تیم گل شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

معرفی گیاه آلوئه ورا

نام لاتین : Aloe Vera

نام فارسی : شَب‌ یار، صَبر، صبر زرد، شاخ بزی

نام علمی : آلوئه ورا

راسته : مارچوبه‌ سانان

تیره : سریشیان

بومی : آفریقای شمالی

آلوئه ورا هم از جهت خواص دارویی که دارد و هم برای زیبایی خاص آن مورد توجه افراد در سراسر دنیا قرار گرفته است. همچنین این گیاه بومی نواحی گرمسیری و خشک به کمبود آب و هوای بسیار گرم مقاوم بوده و نگهداری از آن کار دشواری نمی باشد. لاله بیابان نام دیگر این گیاه زاده ی بیابان می باشد. آلوئه ورا دارای ۳۰۰ گونه و بیشتر است که محبوب ترین آن آلوئه ورا (Aloe Vera ) است که از آن در صنعت دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده می گردد.
این گیاه دارای برگ هایی گوشتی و بلند می باشد که کناره های آن خارهای ریزی وجود دارد. ژله ای که در داخل گوشت این گیاه وجود دارد مورد استفاده موارد پزشکیست و مایع زرد رنگی که بین پوست و گوشت این گیاه وجود دارد، پس از خشک شدن به شیره زرد رنگی به نام صبر زرد و یا صبر سیاه تبدیل شده و در بازار ها عرضه می شود.
معمولا شیره ی تهیه شده از این گیاه که به دو شکل ژله ای و خشک است به رنگ های زرد، قهوه ای، زرد مایل به سبز و یا قرمز مایل به مشکی در بازار یافت می شود. همچنین دیگر قسمت های این گیاه در موارد مختلف دیگری نیز مصرف می شود.

گیاه آلوئه ورا

نمونه ژل بهداشتی آلوئه ورا

نوشیدنی های آلوئه ورا

نمونه شامپوی آلوئه ورا

مواد تشکیل دهنده آلوئه ورا

آلوئه ورا به دلیل دارا بودن ویتامین هایی همچون ب۱، ب۲، ب۶، ث و ای مورد استقبال همگان قرار گرفته است. اسید فولیک، آنتراکوین، کربن، ایزو باربالوئین از دیگر مواد موجود در این گیاه است. همچنین این گیاه دارای مواد معدنی مانند روی، مس، کلسیم، سدیم، منیزیم و کروم است. گلوکز و مانوز قند های موجود در آلوئه ورا هستند.

علت مجبوبیت آلوئه ورا در ایران

یکی از مهم ترین دلایلی که آلوئه ورا در ایران مورد توجه همگان قرار گرفته و به وفور کاشت می شود، مقاومت این گیاه در برابر کم آبیست. این گیاه قادر است ۱ سال بدون آب زنده بماند. حتی خاکی که آلوئه ورا در آن کاشته می شود نیز خاکی سبک و فاقد مواد معدنی و مغذی می باشد. به همین دلیل در زمین هایی که خاک شور دارند و یا زمین هایی که حاصلخیز نمی باشند نیز به راحتی رشد می یابد.
از طرف دیگر آبی که برای آبیاری آلوئه ورا از آن استفاده می شود می تواند هر آبی باشد. آب های شور و یا حتی آب های سخت نیز برای آبیاری این گیاه مورد استفاده قرار می گیرند. آبیاری گیاه آلوئه ورا به صورت قطره ای انجام شده که در مصرف آب و هزینه های آبیاری صرف جویی خواهد شد.

نگهداری و پرورش گیاه آلوئه ورا

• شرایط آبیاری آلوئه ورا

همانطورکه گفته شد آلوئه ورا به آبیاری زیاد نیاز ندارد و از این جهت شبیه به کاکتوس ها و گیاهان گوشتی و آبدار می باشد. با وجود اینکه آلوئه ورا به ندرت به آبیاری نیاز پیدا می کند، اما بایستی زهکشی مناسبی را نیز برای خاک گلدان آن تعبیه نمود تا آب از آن خارج شود و در خاک باقی نماند. خاک گلدان را قبل از هر آبیاری نگاه کنید، درصورتی که کاملا خشک بود آبیاری را انجام دهید. معمولا نسبت به خاک مورد استفاده، ۱۰ تا ۱۴ روز بین آبیاری ها فاصله وجود دارد. این مدت زمان برای فصول گرم مناسب بوده و در فصل زمستان کاهش پیدا می کند. هر ۱ ماه ۱ بار آبیاری در زمستان برای آلوئه ورا مناسب است. بعضی از پرورش دهندگاه این گیاه در فصل زمستان گیاه را آبیاری نمی کنند که این امر موجب آسیب رسیدن به گیاه می شود.

• نور مناسب آلوئه ورا

آلوئه ورا به نور خورشید علاقه مند بوده و در مقابل تابش مستقیم آفتاب بسیار مقاوم می باشد. در نواحی با بارش کم معمولا این گیاه را در محیط هایی با فضای باز و در زیر یک سایه بان از جنس پلاستیک نگهداری می کنند. در صورتی که آلوئه ورا را درون محیط آپارتمان نگه می دارید بهتر است گلدان آن را در پشت یک پنجره ی نورگیر قرار دهید.

• دمای مناسب آلوئه ورا

حدود ۹۵% آلوئه ورا را آب تشکیل می دهد، به همین علت سرما بدان آسیبی وارد نخواهد کرد. بهترین دما برای نگهداری آلوئه ورا دمای بین ۱۵ الی ۲۵ درجه سانتیگراد می باشد. اگر محیطی که گیاه آلوئه ورای خود را در آن نگهداری می کنید در زمستان ها بسیار سرد می باشد، گلدان آن را در آن هنگام جابجا نمایید.

• خاک مناسب آلوئه ورا

همانطور که در بالا نیز بدان اشاره کردیم آلوئه ورا به نوع خاک حساس نبوده و در فقیرترین خاک ها نیز به راحتی رشد می کند. اما بهترین خاکی که می توان برای این گیاه در نظر گرفت ترکیبی از خاک پرلیت همراه با سنگ ریزه های گرانیت و ماسه های دانه درشت می باشد. البته هر خاک شل حاصلخیزی که دارای زهکشی مناسبی باشد نیز خوب است. اندازه گلدان آلوئه ورا را ۱۵ سانتیمتر در نظر بگیرید و به گلدان با ابعاد بزرگتر نیازی نمی باشد.

• کوددهی مناسب آلوئه ورا

اگر فکر می کنید که بهتر است گیاه خود را کوددهی کنید کافیست ۱ مرتبه در فصل بهار این کار را انجام دهید. کود های محلول و با قدرت متوسط تهیه نمایید. در صورتی که خاک گلدان آلوئه ورا حاصلخیز نبوده و فاقد مواد معدنیست، بهتر است در فصل بهار و تابستان هر ۱ ماه ۱ مرتبه به آن کود دهید. اگر گیاه آلوئه ورای خود را در محیط بیرونی منزل نگه می دارید می توانید از کود های ارگانیک گرم نیز استفاده نمایید.

چه موقعی باید گلدان آلوئه ورا را تعویض نماییم ؟

ریشه های آلوئه ورا به سرعت رشد می کنند، بنابراین هر ۱ الی ۲ سال یکبار به تعویض گلدان آن نیاز می شود. آلوئه ورا به گلدانی عریض نیاز دارد م گلدان های با عمق زیاد برای آن مناسب نمی باشند. در انتهایی ترین لایه ی گلدان شن بریزید تا زهکشی به خوبی صورت بگیرد. ما بقی گلدان را با خاک مناسب و تازه پر نمایید. در هنگام جابجایی گیاه دقت کامل داشته باشید تا ریشه های گیاه هیچ آسیبی نبینند. بلافاصله پس از تعویض گلدان، گیاه را آبیاری نکنید و اجازه دهید ریشه های گیاه به خوبی در گلدان جدید محکم شوند.

چگونگی تکثیر و پرورش آلوئه ورا

1. تکثیر آلوئه ورا به روش کاشت بذر
2. تکثیر آلوئه ورا به روش کشت بافت
3. تکثیر آلوئه ورا به روش پاجوش

• تکثیر آلوئه ورا به روش کاشت بذر

این روش برای تکثیر آلوئه ورا پیشنهاد نمی شود، چرا که عواملی همچون نر عقیمی و دگر کشتی سبب تفرق ژنتیکی شده و آلوئه ورا های جدید همسان نبوده و سرعت رشد بسیار پایینی نیز خواهند داشت.

• تکثیر آلوئه ورا به روش کشت بافت

کشت بافت روش خوبی برای تولید گیاهانی کامل و یکسان می باشد. با استفاده از سلول های بنیادی گیاه و تمیز دادن آن ها از یکدیگر می توان آلوئه ورا های کاملی تولید نمود. از مزایای این روش سرعت تکثیر بالای آن ( ۵۰ تا ۲۰۰ برابر) ، کنترل گیاه از لحاظ ژنتیک، تولید آلوئه ورا های یکسان و دارای ثبات ژنتیکی و خواصی ثابت و همچنین کنترل آلودگی و آفات آن ها و در نتیجه افزایش بازدهی اقتصادی می باشد.

• تکثیر آلوئه ورا به روش پاجوش

برای آن که گیاهانی همسان و با کمترین تغییرات ژنتیکی تولید نمایید می توانید از این روش استفاده کنید. پاجوش ها در هر ۱ سال ۲ مرتبه در لا به لای برگ های آن رشد می کنند. تعداد آن ها زیاد نبوده و حدودا در هر مرتبه ۱۰ عدد پاجوش رشد می کنند.

آفات و بیماری های گیاه آلوئه ورا

• یکی از آفت هایی که آلوئه ورای مزرعه را مورد حمله قرار می دهد حشراتی هستند که با گزیدگی و تخم گذاری بر روی گیاه موجب ایجاد لکه های سیاه رنگ بر روی آن شده و در نهایت به گیاه آسیب وارد می کنند. از سموم حشره کش برای بهبود این آفت استفاده می شود.
• همانند دیگر گیاهان آپارتمانی، آلوئه ورا نیز مورد حمله ی شپشک آردآلود قرار می گیرد. این آفت در بین آلوئه ورا هایی که درون مزرعه کاشته شده و سپس به محیط خانه انتقال یافته اند رایج تر می باشد. برای دفع این آفت از سموم مخصوص طبق دستور آن ها استفاده نمایید.
• درصورتی که آلوئه ورا را بیش از نیاز آن آبیاری نمایید شاهد پوسیدگی ریشه ها و در نهایت از بین رفتن گیاه خواهید بود. آبیاری را طبق آن چیزی که بیان شد انجام دهید تا گیاه خود طول عمر بیشتری داشته باشد.

جمع آوری شده توسط تیم گل